Hướng dẫn thực hiện quy định về trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra
Ngày 18/12/2024, Thanh tra Chính phủ đã ban hành Thông tư số 08/2024/TT-TTCP Hướng dẫn thực hiện quy định về trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra (gọi tắt là Thông tư 08/2024).
Thông tư gồm có 04 chương, 27 điều, 51 mẫu văn bản và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 03 tháng 02 năm 2025, thay thế Thông tư số 06/2021/TT-TTCP ngày 01/10/2021 của Thanh tra Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt động của Đoàn thanh tra và trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra.
Một trong những điểm nhấn của Thông tư số 08/2024 là việc quy định cụ thể các mẫu văn bản trong hoạt động thanh tra. Theo đó, 51 mẫu văn bản chuẩn đã được thiết lập, bao gồm quyết định thanh tra, kế hoạch tiến hành thanh tra, biên bản làm việc và các văn bản khác. Điều này giúp chuẩn hóa các thủ tục và đảm bảo tính thống nhất trên toàn quốc. Dây là một trong những văn bản nhận được sự quan tâm của rất nhiều người trong ngành Thanh tra, kể cả các đối tượng thanh tra, tổ chức, đơn vị có liên quan.
Thông tư số 08/2024 cũng nêu rõ từng bước trong quy trình thanh tra, từ việc thu thập thông tin chuẩn bị thanh tra, ban hành quyết định thanh tra, xây dựng kế hoạch tiến hành thanh tra, đến công bố quyết định và triển khai thực hiện...
Thu thập thông tin chuẩn bị thanh tra, ban hành quyết định thanh tra
Giai đoạn thu thập thông tin được xác định là khâu quan trọng đầu tiên và được quy định rất chi tiết tại Điều 4. Các cơ quan thanh tra có trách nhiệm phân công nhân sự để thu thập thông tin liên quan đến nội dung dự kiến thanh tra, đảm bảo việc xác định phạm vi và nội dung thanh tra không chồng chéo, trùng lặp. Nếu cần bổ sung thông tin, người thu thập phải báo cáo và đề xuất phương án tiếp cận trực tiếp hoặc yêu cầu các cơ quan, tổ chức liên quan cung cấp tài liệu.
Sau giai đoạn này, (Điều 5) Thủ trưởng cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chỉ đạo người dự kiến là Trưởng đoàn thanh tra nghiên cứu thông tin thu thập được để xây dựng dự thảo quyết định thanh tra. Quyết định này phải nêu rõ đối tượng, nội dung, thời hạn và thành phần đoàn thanh tra. Để đảm bảo tính khả thi, người ra quyết định cần tham vấn ý kiến của các đơn vị chuyên môn trước khi phê duyệt.
Công tác tổ chức và giám sát hoạt động thanh tra
Sau khi quyết định thanh tra được công bố, trưởng đoàn thanh tra chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch triển khai. Kế hoạch này bao gồm mục tiêu, yêu cầu, phạm vi thanh tra, phương pháp thực hiện và các biện pháp đảm bảo điều kiện vật chất. Một điểm đáng chú ý là việc phân công nhiệm vụ cho từng thành viên đoàn thanh tra phải được thực hiện bằng văn bản, đảm bảo minh bạch và rõ ràng.
(Điều 8) Trong quá trình tiến hành thanh tra, trưởng đoàn thanh tra có trách nhiệm báo cáo tiến độ thực hiện nhiệm vụ của Đoàn thanh tra với người ra quyết định thanh tra theo kế hoạch tiến hành thanh tra hoặc báo cáo đột xuất theo yêu cầu của người ra quyết định thanh tra. Trong đó, nêu rõ các nhiệm vụ đã hoàn thành, các khó khăn gặp phải và những công việc còn lại. Báo cáo này giúp người ra quyết định theo dõi sát sao quá trình thanh tra và có những điều chỉnh cần thiết nếu có sự chồng chéo, bất cập.
Ngoài ra, Điều 9 của Thông tư cũng quy định về việc sửa đổi, bổ sung kế hoạch thanh tra nếu cần. Quá trình này sẽ được thực hiện khi có lý do chính đáng và phải được phê duyệt bởi người ra quyết định thanh tra. Điều này đảm bảo kế hoạch thanh tra luôn bám sát thực tiễn và mục tiêu ban đầu.
So với Thông tư 06/2021/TT-TTCP ngày 01/10/2021 thì Thông tư số 01/2024 giảm 03 chương, 25 điều, tăng 9 mẫu văn bản trong hoạt động thanh tra.
Thanh tra